Khi nói đến những lời tiên tri, đặc biệt là những lời tiên tri được ghi lại trong quá khứ, bất kỳ học giả có trình độ nào cũng sẽ cảnh báo người đọc phải đặc biệt cẩn thận và coi mọi lời tuyên bố như thể nó chỉ là chuyện hoang đường. Trước khi một lời tiên tri được ghi lại, nó thường trải qua nhiều lần kể lại bằng lời nói, tạo thành ít nhất ba nhánh. Người ghi chép luôn có sở thích riêng của mình khi lựa chọn giữa tất cả các phiên bản khác nhau này. Cái gì vị linh mục này chọn giữ, vị linh mục khác có thể chọn cắt tỉa. Hơn nữa, chúng ta đương nhiên hy vọng rằng lời dự đoán sẽ trở thành sự thật và chắc chắn chúng ta sẽ thực hiện những sửa đổi nhỏ để làm cho nó phù hợp với sự kiện này hoặc sự kiện kia đã xảy ra.
Điều đó không có nghĩa là mọi thứ đều không thể tin được. Một cái cây cho dù có bao nhiêu cành thì thân vẫn như cũ, những cành giống nhau thì có thể bổ trợ cho nhau. Ví dụ, lời tiên tri về “Bức tường băng” bắt đầu bằng một câu chuyện tương tự: một thợ săn mất tích nhiều ngày trở về từ cánh đồng băng, tuyên bố đã chứng kiến một cái ác không thể tưởng tượng được, cảnh báo rằng “bức tường băng sẽ chôn sống tất cả mọi người” và rồi chết trong đau đớn. Nhưng hai phiên bản chính của đoạn kết vẫn tồn tại, một phiên bản nói “chiếc lông sắt sẽ cứu chúng ta”, và phiên bản còn lại thì khẳng định “câu trả lời là lửa từ thiên đường”. Không khó để hiểu tại sao lại có sự khác biệt như vậy, ở những nơi thờ phụng chim sấm, bạn sẽ được nghe các nhà thơ miêu tả vị thần chim sấm tốt bụng dùng chiếc mỏ và móng vuốt “sắt” của mình để xuyên qua lớp băng dẫn các tàu buôn đông cứng ra khỏi bến cảng. Nhưng trên những hòn đảo tin vào Giáo phái Mặt trời, các linh mục đã dạy cho nhiều thế hệ tín đồ cách Đức Tổng Giám mục Mahada sùng đạo triệu hồi lửa từ trên trời để đốt cháy một lối thoát khỏi lớp băng dày bao vây cảng, cho phép các tàu buôn đi qua. Người ta cố tình lựa chọn (hoặc thậm chí bịa đặt) những yếu tố khiến khán giả hài lòng nhất để điền vào câu chuyện của riêng mình, nhưng chủ đề chính vẫn được giữ nguyên: lời cảnh báo về cái chết của người thợ săn, bến cảng đóng băng, “bức tường băng” sau đó đã bị sức mạnh của các vị thần làm cho tan biến.
Nghiên cứu những lời tiên tri liên quan đến cá voi phức tạp hơn một chút, không phải vì cốt truyện mà là vì những con số. Cá voi đều quá phổ biến và đủ to lớn để trở nên đáng sợ. Mỗi hòn đảo đều có ít nhất một lời tiên tri liên quan đến cá voi. Theo một lượng nhỏ tài liệu tôi đã đọc, cá voi có thể là điềm tốt hoặc điềm xấu, báo trước sản lượng đánh bắt cá dồi dào và cũng báo trước việc ngư trường bị bỏ hoang, có khi là thiên thần nhân từ, có khi là mối đe dọa của ma quỷ dưới đáy biển. Tôi sớm từ bỏ việc đọc từng đoạn và tập trung tìm kiếm những đoạn đề cập đến “hát”, “giai điệu” hoặc “âm nhạc”.
Không có sự kết hợp nào như vậy. Tuy nhiên, Tảo Lam đã tìm thấy một bài hát cổ điển phổ biến ở Quần đảo Đôi cách đây khoảng năm mươi sáu mươi mùa hè, cần hai người trở lên mới hát được vì nội dung hoàn toàn là tán tỉnh nhau và đầy những ẩn dụ nghịch ngợm, về sau bài hát trở nên ít “ẩn dụ” hơn và trực tiếp nói về cơ thể con người cùng hai bộ phận chúng ta thường sử dụng để tìm kiếm hạnh phúc. Con cá voi xuất hiện ở phần sau của bài hát, như một lời khen ngợi, bởi vì nó – tôi không nghĩ mình cần phải nói điều đó.
Đảo đá nhỏ chưa bao giờ là nơi sôi động, nhưng lần trước đến đây, tôi vẫn có thể cảm nhận được sự sống từ mọi ngóc ngách. Hình vẽ bậy trên bức tường đá lặng lẽ tăng lên mỗi ngày, mặc dù tôi chưa bao giờ nhìn thấy ai đang vẽ trên đó. Trong phòng viết luôn có người, và ai cũng muốn giành lấy vị trí có ánh sáng tốt nhất. Đôi khi, qua kệ sách, bạn có thể nghe thấy tiếng bước chân nhẹ nhàng gần đó, tiếng sột soạt nhẹ nhàng của áo choàng, tiếng một cuốn sách được lấy ra, mở ra, cất đi hoặc đặt lại về chỗ cũ. Thỉnh thoảng, trên ghế lại xuất hiện những chiếc khăn choàng bị bỏ quên, đâu đâu cũng thấy bút chấm và bút lông kiểu cũ, tất cả đều bẩn thỉu, lông vũ thì đã bị sờ đến mức rách rưới.
Nhưng bây giờ chỉ có tiếng gió.
Ngay cả vào ban ngày, tôi cố gắng tránh bước vào thư viện vắng người vì sợ nghe thấy tiếng bước chân của chính mình. Căn bếp quá rộng, sau khi trời tối trông như một cái hang dưới đáy biển, ngọn lửa của bếp lò chỉ soi được một góc nhỏ, tôi nấu vội, rồi nhanh chóng xách nồi chạy trốn. Khoảnh khắc tồi tệ nhất là khi tôi đi câu cá trở về, mặt trời đã gần lặn, chỉ còn hướng núi lửa là vẫn tỏa ra thứ ánh sáng đỏ âm u. Bãi biển vắng tanh, những tòa nhà bằng đá không có ánh sáng, mỗi lần bước vào ô cửa tối tăm, tôi phải chịu đựng một cảm giác hoảng loạn nhẹ nhưng không thể kiểm soát được, sau khi mò mẫm thắp ngọn đèn dầu cá voi, nỗi sợ hãi này dần dần lắng xuống.
Tóm lại là lời tiên tri. Cuối cùng, văn bản gần nhất mà các linh mục có thể tìm thấy về giấc mơ của tôi không phải là một lời tiên tri được lưu trữ chính thức mà là một vài câu rời rạc được viết nguệch ngoạc bên lề một tập thơ. Nhà văn kể lại giấc mơ của em gái mình: một con hải âu rực lửa đậu trên một tảng đá, lông của nó được tạo thành từ magma, trong giấc mơ chị gái ông chạm vào mỏ hải âu và bị bỏng các ngón tay.
Các linh mục ngay lập tức tìm thấy tất cả những tuyển tập thơ trong cùng một bộ, tổng cộng có sáu tập, tất cả đều được sao chép và minh họa bởi một học giả tên là “Yumaso”. Trong tập bốn và sáu, chúng ta lại thấy nét chữ giống nhau ở lề, lần này Yumaso nói về những trận động đất kỳ lạ kéo dài suốt mùa hè và nghe như “những con thú khổng lồ đang rên rỉ dưới lòng đất”.
Không ai biết về hòn đảo quê hương của Yumaso nên một đợt tìm kiếm khác lại bắt đầu. Những bản đồ dẫn đường cũ được đào ra và so sánh với nhật ký của tàu buôn, cuối cùng chúng tôi xác nhận rằng hòn đảo quê hương của học giả Yumaso đã bị phá hủy bởi một vụ phun trào núi lửa cách đây 82 mùa hè. Yumaso tình cờ đến đảo đá nhỏ và sống sót sau thảm họa, ông tiếp tục ở lại đây trong ba mùa đông, cuối cùng rời đến Đảo Lớn để kiếm sống. Ngoài tập thơ, tên của Yumaso còn xuất hiện bốn lần trong các tập tin rời rạc khác, hai lần trong sách mượn và trả, một lần trong yêu cầu chung với 23 học giả khác để sửa lại mái của phòng viết, lần khác là đăng ký hành khách trên tàu buôn ra khỏi đảo. Sau đó không có ghi chép nào, hay nói đúng hơn là không có ghi chép nào mà chúng tôi có thể tìm thấy.
Tám mươi hai năm trước, tức là năm thứ tư sau khi cuốn “Quần đảo du kí” được viết. Tôi lật qua cuốn “Quần đảo du kí” vì mục đích này và đã tìm thấy hòn đảo bị biến mất, có lẽ nó khá kín đáo và không có đặc điểm nào đáng nói, bởi vì “Quần đảo du kí” chỉ dành cho nó nửa trang, mô tả ngắn gọn về khí hậu “lạnh khô”, vùng nước sâu “đáng kinh ngạc” được bao bọc ba mặt bởi núi non và “thậm chí không sợ sóng thần”. Không có ghi chép về hàng hoá, không có ghi chép về hải quan, không có ghi chép về tiếng địa phương. Yumaso luôn viết bằng ngôn ngữ của Đảo Lớn, chúng tôi nghi ngờ rằng ông ấy xuất thân từ một gia đình thương nhân hàng hải, thậm chí có thể là những người nắm quyền lực. Có thể ông ấy đã được học ở Đảo Lớn, hoặc có thể ngôn ngữ của Đảo Lớn được sử dụng rộng rãi tại địa phương, chúng tôi không biết và chúng tôi đã mất cách để biết nó.
Chúng tôi quay trở lại Icahn với những câu hỏi chưa được giải đáp – chưa được giải đáp đối với tôi, còn đối với các linh mục, kết luận đã rõ ràng: đó không phải là một lời tiên tri, chỉ là nét nguệch ngoạc bên lề của một học giả đã chết từ lâu. Nếu nó thực sự có giá trị thì chắc chắn phải có ai đó đã nghiên cứu nó. Nếu hải âu magma có liên quan gì đó đến các vụ phun trào núi lửa, tại sao không coi sự kiện này là một lời tiên tri? Bản thân Yumaso có quyền làm như vậy. Hơn nữa, giấc mơ này không phải của ông, liệu chúng ta có thể tin được rằng Yumaso đã kể thật câu chuyện về người chị gái thậm chí còn không để lại tên của mình?
Đương nhiên, tôi bắt đầu chuẩn bị quay về Đảo Lớn, nhưng các linh mục lại chậm chạp không đưa ra mệnh lệnh. Khi tôi hỏi, họ tỏ ra ngạc nhiên và không hiểu tại sao tôi vẫn sẵn sàng “ra ngoài” nơi có nguy cơ chiến tranh. Tôi cho rằng ít nhất phải để mắt đến những hòn đảo bên ngoài để biết “hướng cá và tiếng gió” – đây là một câu nói địa phương, theo cách nói của cậu, nó có nghĩa là “sự phát triển của các sự kiện”, nhưng vấn đề là các linh mục không còn hứng thú với bất kỳ đàn cá hay tiếng gió nào nữa. Bọn họ dự định đợi một mùa hè, hai mùa hè, nhiều nhất là năm mùa hè, hoặc là Quần đảo phía Bắc hoặc là Đảo Lớn cuối cùng cũng sẽ cạn kiệt sức lực. Mọi người sẽ soạn thảo các hiệp định mới, thương mại sẽ trở lại bình thường, nó sẽ luôn trở lại bình thường. Cho đến lúc đó, người dân đảo Icahn sẽ khôn ngoan nếu ẩn náu trong góc nhỏ được núi lửa bảo vệ của chúng tôi, như chúng tôi đã làm kể từ khi bắt đầu có ghi chép.
Các linh mục không trực tiếp cấm tôi rời đảo nhưng lại nói rõ rằng họ sẽ không cung cấp cá heo. Việc này gần giống như phong tỏa, và vào mùa đông, không có cách nào thoát khỏi các dòng xoáy và dòng nước ngầm gần núi lửa mà không có cá heo. Tôi lại trở về nhà, từ chối sự thuyết phục của cha mẹ, mang theo ít hành lý và chuyển đến căn nhà gỗ nhỏ không có mái che.
Đó là một mùa đông cô đơn – không phải phàn nàn, tôi cố tình tự mình đi tìm nỗi cô đơn này. Lần đầu tiên tôi dành thời gian dọn sạch cỏ dại mọc trong nhà, nơi thực sự có tất cả mọi thứ, giống như một khu rừng thu nhỏ. Tôi xua đuổi một tổ chuột và cạy đi tất cả những tấm ván sàn mục nát, đen xì. Trong bếp đá có một đống xương nhỏ đã lâu không dùng, nhìn hộp sọ thì chắc là một con thỏ xui xẻo, tôi đào một cái hố nông trong đám cỏ dại màu vàng sau nhà rồi nhét những mảnh xương gãy đó vào trong.
Tiếp theo là nhiều công việc mộc khác nhau, vốn là chuyên môn của cha Sinta. Chúng tôi đo kích thước, xác định chiều dài và góc của các tấm ván, sau đó đi tìm loại cây phù hợp. Những ngày ấy trời rất lạnh, tôi khoác chiếc áo da dê đi mượn, một mình lê bước trong rừng dưới chân núi, dùng dây da đo thân cây rồi đánh dấu, hôm sau tôi đưa cha về chặt cây và làm sạch cành lá, mất ba ngày để kéo gỗ đi, hai ngày nữa mới xử lý xong gỗ và vá mái nhà.
Tôi vẫn còn nhớ ngôi nhà nhỏ đó trông như thế nào, sau khi được trùng tu lại đã trở thành một tổ ấm nhỏ ấm cúng. Một cửa sổ hướng ra núi, cửa sổ còn lại hướng ra vùng đất hoang và biển xa hơn. Mảnh đất hoang nhỏ đó cũng là của tôi, tôi có thể trồng mía và lúa mì, thậm chí tôi còn định mang cây dâu đen từ Đảo Lớn về xem có trồng được cây ngọt không. Tôi cũng nghĩ đến vị trí, trồng dưới cửa sổ hướng ra núi, sẽ có đủ ánh sáng mặt trời, nhà gỗ có thể chắn gió cho bụi cây. Tôi tưởng tượng một ngày nào đó cậu đến thăm, tưởng tượng chúng tôi đi bộ trên bãi cỏ chết giá lạnh đến bờ biển rồi quay lại, chia sẻ bánh sắn và súp cá trước lò sưởi bằng đá.
Năm đó tuyết rơi mà Icahn thì không thường xuyên có tuyết nên tôi nhớ rất rõ. Bọn trẻ rất vui mừng và nhảy nhót trên bãi biển, giơ tay đuổi theo những bông tuyết. Đây là lần đầu tiên hầu hết bọn chúng nhìn thấy tuyết, đáng tiếc tuyết quá nhẹ và không bao giờ tích tụ, nó chuyển thành mưa lạnh thấu xương vào buổi trưa, bọn trẻ nhanh chóng biến mất không dấu vết. Tôi ăn bữa trưa một mình, quấn chăn len, khắc trước đống lửa một mảnh gỗ nhỏ còn sót lại sau khi sửa mái nhà, tôi muốn khắc một con vẹt. Đường nét thô đã lộ ra, nhưng góc mỏ khó xử lý, tôi đặt khối gỗ và con dao sang một bên rồi nằm xuống. Dự định ban đầu là nghỉ ngơi một lát rồi đứng dậy thêm củi vào đống lửa, nhưng tôi đã ngủ quên mất, cuộn tròn trong chăn, gối lên tay, mơ về mùa hè và cậu.