Đại Yên mở ra tiền lệ thi khoa cử, sau khi tin tức được công bố, hàn môn sĩ tử khắp thiên hạ đều loan báo cho nhau, vui mừng khôn xiết.
Có người vui thì đương nhiên cũng có người phản đối. Làn sóng phản đối đến từ dòng dõi sĩ tộc chịu tổn hại vì được lợi năm xưa. Đáng tiếc nó chỉ nhưlấy trứng chọi với đá, mặc dù Hoàng đế hôm nay có cái danh sợ vợ, cầm quyền trị nước cũng khá là bao dung, nhưng bản lĩnh như sấm rền gió giật, lúc cần mạnh bạo tuyệt đối chẳng nương tay, chứ đừng nói tới chuyện nhà họ Lưu tiền triều muốn dựa vào tầng lớp sĩ tộc này để chi phối triều đình, vì thế sau khi làn sóng hò hét phản đối dần qua đi, mọi chuyện vẫn không được giải quyết, huống hồ cũng không phải tất cả dòng dõi sĩ tộc đều đứng ra phản đối chế độ khoa cử này, có những sĩ tộc văn minh cũng hết lòng đồng ý, trong đó tiêu biểu nhất là Thủ Thôi Bột Hải quận Cao Hằng.
Cao Hằng xuất thân từ danh môn, mặc dù không hề ra làm quan, nhưng vì Cao thị là họ lớn ở khu vực Bột Hải, bản thân Cao Hằng lại có cái danh là “Bột Hải mũ mão[1]”, tiếng tăm đó không người nào không biết, không ai là không hiểu, sau khi triều đình ban bố chế độ khoa cử không bao lâu, lúc sĩ tộc các nơi liên tục phê phán về đổi mới lần này, hắn lại là người đầu tiên đứng ra để công khai ủng hộ, không chỉ như thế, hắn còn tự mình đăng kí tham gia khoa thi cho kẻ sĩ ở quận Bột Hải này.
[1] Mũ mão: mũ của vua quan thời xưa.
Tin tức lan xa, cả thành Bột Hải đều xôn xao bàn tán.
Theo quy chế tỉ mỉ vừa ban bố, thi Huyện, thi Châu và thi Hội đều được che tên khi giám giảo chấm thi, bởi vì đây là khoa thi đầu tiên sau khi mới khai triều, Hoàng đế vô cùng xem trọng nó, khoa thi này cũng là hình thức để lựa chọn nhân tài, vì vậy nhằm tránh việc rối loạn kỉ cương, triều đình cử rất nhiều quan lại tới đôn đốc thi cử ở mười ba châu cả nước, một khi có chứng cứ mưu lợi gian lận hay quay cóp, quan chức sĩ tử nào có liên quan đều khó giữ được đầu.
Nói cách khác, khoa thi này hoàn toàn phải dựa vào năng lực. Với danh vọng của họ Cao ở Bột Hải xưa nay, nếu hắn muốn có chức vị cũng không cần phải dùng cách mạo hiểm như thế này để tiến vào làm quan, thậm chí, người ta còn nghĩ hành động này đúng là kinh thế hãi tục có một không hai.
Trước không nói tới chuyện cam lòng tự hạ thấp thân phận của mình cùng tham gia thi cử như kẻ sĩ bình thường, dù cuối cùng có đỗ đạt trạng nguyên, với hắn mà nói cũng chỉ như thêu hoa trên gấm, nhưng lỡ may thi rớt, đây lại là một vết nhơ trong danh vọng của mình.
Thân tộc Cao Bột Hải liên tục tới can ngăn, nhưng nói gì hắn cũng không chịu nghe, đã thế còn hả lòng hả dạ cười đáp lại: Tân triều xóa đi những khuyết điểm xưa nay, cách tân thay mới. Chế độ khoa cử chẳng khác nào gió mát lướt qua mình, hương lan bay qua mũi, ta có thể thấy được, triều đình không dựa trên khuôn mẫu để giữ lấy lòng người, chúng ta không xứng đứng trong hàng sĩ tử, may mà gặp được triều đình thanh liêm và nhân ái, đương nhiên mình phải dồn hết sức giúp đời, há có thể vì chút danh vọng mỏng manh từ đời trước mà giậm chân tại chỗ.
Lời ấy lan rộng khắp trong ngoài Bột Hải, không ai không cam lòng bái phục.
Dưới hiệu ứng “sao sáng” đó của Cao Bột Hải, một số ít sĩ tộc còn lại cũng muốn cống hiến sức mình cho vị hoàng đế mới, nhanh chóng cử con cháu đi thi, chỉ trong thời gian ngắn đã tạo thành xu hướng.
Lời của Cao Bột Hải không chỉ có phong cách quý phái mà hơn nữa cũng tràn đầy tự tin.
Hắn rất tự tin vào bản lĩnh của mình, không chỉ có tài trí hơn người, tinh thông cưỡi ngựa, hơn nữa về trình bày và phân tích đối sách hắn cũng có những cách nhìn rất riêng. Thi Huyện, thi Châu đều trải qua suôn sẻ, mùa xuân năm sau, những người đứng đầu kì thi Châu sẽ được tới Lạc Dương tham gia kì thi Hội cuối cùng. Sau khi có thứ hạng, hắn và hai sĩ tử nữa được xếp ở ba vị trí đầu tiên.
Chủ quan thi Hội là tiến sĩ đại nho Phương Hi ở Thái Học viện, ông không dám tự mình làm chủ nên mới lấy ba bài thi này ra, cộng thêm các bài thi được ghi danh trên bảng, mang đến ngự tiền mời Hoàng thượng tự mình thẩm định.
Sau giờ Ngọ, ánh mặt trời rực rỡ chiếu trên mái ngói lưu ly màu xanh thẫm ở cung điện hoàng gia, lấp lánh mỏ diều hâu[2] thẳng đứng và mái cong kiều giác.
[2] vật trang trí hai đầu nóc nhà.
Trong điện Bắc cung hào nhoáng mà Đế Hậu vẫn sinh hoạt hằng ngày, nắp miệng hình núi của hư lương bằng đồng thau thiếp vàng từ từ lượn lờ làn khói mảnh xông hương, lan quanh bốn phía, trên mình chiếc lư được khắc hình tiên nhân linh điểu, phất phơ như muốn bay lên trời, cảm giác như thể lạc mình giữa bồng lai tiên cảnh.
Giữa từng làn khói mờ bủa vây tầng tầng lớp lớp bên trong điện, ánh sáng rực rỡ ngoài kia bị cản bớt, cuối cùng khi bước vào bên trong chỉ còn lại âm u.
Mấy cung nữ y phục sặc sỡ yên lặng đứng ở nơi góc điện, nín thở chờ Hoàng Hậu tỉnh lại sau giấc ngủ trưa.
Phương Hi vừa đến đã được Hoàng đế ban cho ngồi, ông ngồi ngay ngắn trên một chiếc ghế nhỏ có nệm thêu, thao thao bất tuyệt bình luận về kết quả khoa thi thử lần này.
Hoàng đế ngồi sau án vừa nghe ông trình bày vừa lật nhìn ba bài thi được chọn.
Lúc ngón tay hắn lật, giấy bài thi lại vang lên tiếng ma sát nhẹ nhàng.
Nửa năm trước, thợ thủ công trải qua rất nhiều lần thử nghiệm, cuối cùng cũng có thể chế tạo ra giấy viết mềm mại thay thế hoàn toàn cho lụa và thẻ tre.
Trang giấy đã thay đổi hoàn toàn tính chất thô vốn dĩ mà nó có, không chỉ trắng toát và dẻo dai, nó còn cực kì dễ viết, hơn nữa thành phẩm này rẻ hơn nhiều lần so với lụa trắng dùng trước kia, công nghệ sản xuất giấy được truyền bá rộng rãi khắp cả nước và phổ biến nhanh chóng chỉ trong thời gian ngắn, trong khoa thi kì này, các sĩ tử sẽ ghi câu trả lời của mình lên cuộn giấy, mệnh lệnh triều đình cũng được viết hoàn toàn lên đây.
“Tâu bệ hạ, ba bài thi này chúng lão thần đã thẩm duyệt một lần, sau nhiều phen cân nhắc, chúng thần cùng đề cử ba vị trí đầu tiên, đặc biệt là Bột Hải Cao Hằng.”
Phương Hi đang nói, phía sau bỗng vang lên tiếng bước chân nhẹ nhàng, hình như có người chạy tới đây.
Điều này cực kì không hợp với quy củ, đặc biệt là khi nơi đây lại là ngự thư phòng.
Người nào lại dám buông thả đến mức này, dám nhảy tưng tưng ở trước mặt Hoàng đế.
Phương Hi sững lại, sau lưng bỗng vang lên tiếng trẻ con như gió mát véo von: “Phụ hoàng”, ông quay đầu lại, có một nữ hài nhi xuất hiện ngay trước cửa.
Nữ hài nhi chỉ khoảng tầm hai tuổi, khuôn mặt như phấn điêu ngọc trác, khiến người ta cảm thấy rất yêu thương, trên trán lũ rũ nhúm tóc mai đen nhánh, hai bên là hai chùm tóc nhỏ, da trắng mịn như tuyết, đôi đồng tử đen tuyền, trên người là một bộ váy nhỏ màu trắng nõn, cô bé không coi ai ra gì, tung tăng chạy tới chỗ Hoàng đế, đứng bên cạnh hắn níu cánh tay, bi bi bô bô nói: “Phụ hoàng đang xem gì vậy ạ?”
Lúc vừa rồi khi ông bình luận mấy bài thi, cũng không biết tại sao, Phương Hi lại có cảm giác hình như Hoàng đế mất tập trung, thậm chí là có phần không vui.
Điều này khiến cho Phương Hi cảm thấy hơi thấp thỏm, không biết có phải ba bài thi ở vị trí đầu này không hợp với thánh ý hay sao, thế nên ông lại cố dốc sức mình giải thích.
Nhưng đến giờ khắc này, nhìn thấy Hoàng đế nở nụ cười, ôm nữ hài nhi chỉ bằng cây củ cải lên đùi, để cô bé ngồi vào trong lồng ngực, lúc này mới tiếp tục lật lật tập bài thi.
Phương Hi thầm kinh ngạc.
Ông cũng nhận ra ngay, nữ hài nhi vừa mới chạy vào này chính là ái nữ Trường Ninh công chúa của Kim Thượng và Kiều Hậu.
Ông cũng đã từng nghe, Hoàng đế cực kì yêu chiều công chúa nhỏ, không chỉ để cho công chúa được tự do ra vào Tuyên Thất[3], khi nghị sự cùng đại thần, nếu công chúa có lúc ở bên lại không muốn ra ngoài, Hoàng đế sẽ dứt khoát ôm cô bé ngồi lên trên người mình.
[3] Tuyên Thất: Chính thất nơi Hoàng đế ở
Không ngờ hôm nay ông lại nhìn thấy được.
Thấy tiểu công chúa ngồi trong lòng hoàng đế, nằm úp trên ngự án, chống cằm nghiêng đầu qua một bên, đôi mắt tròn vo đang nhìn mình, Phương Hi vô thức ho một tiếng, mặt mày nghiêm túc, đến eo lưng cũng ngồi thẳng tắp hơn, ông ngẫm nghĩ rồi tiếp tục trình bày: “Tâu bệ hạ, đặc biệt là Bột Hải Cao Hằng, văn chương trầm bác tuyệt lệ, như ẩn giấu gấm hoa, sách luận trả lời cũng đúng vào điểm chính, hạ bút sinh huy. Tài danh bậc này không chỉ mức bình thường, nếu đạt vị trí Đỉnh nguyên lần này cũng hoàn toàn xứng đáng.”
Hoàng đế đặt bài thi xuống, nhìn Phương Hi một lúc không nói gì, bỗng nhiên ngón tay hắn gõ mạnh lên mặt bàn, vang lên một tiếng “cóc” ngân vang.
Phương Hi sững sờ, ngừng lại.
Hoàng đế mặt không đổi sắc: “Trẫm biết rồi. Khanh đi xuống trước đi.”
Phương Hi không cam lòng, ông vừa đứng lên vừa giải thích lần nữa: “Sau khi chúng thần xem xét và quyết định ba vị trí đứng đầu kì thi Hội, chúng thần mới mở tên ra xem, khi đó lão thần mới biết bài thi này là của Cao Bột Hải, chắc chắn không có tính toán riêng. Vả lại không phải chỉ mỗi mình lão thân bị cuốn hút bởi văn chương của hắn, sau khi thừa tướng xem xong cũng khen Cao Hằng không dứt miệng.”
“Lui xuống đi.”
Hoàng đế lặp lại một lần nữa, ngữ điệu càng lạnh lùng hơn trước.
Tiểu công chúa nhanh chóng quay đầu lại, nhìn phụ thân xem thử, thấy hắn nghiêm mặt cô bé cũng nhảy xuống khỏi gối, chạy đến trước mặt Phương Hi ngửa đầu nhìn ông rồi nói nhỏ: “Lần trước có người khiến cho phụ hoàng không hài lòng, phụ hoàng không cho hắn nói mà hắn vẫn cứ nói, làm phụ hoàng không vui, cuối cùng hắn bị mắng một hồi, đáng thương lắm.”
Phương Hi vắt óc suy nghĩ cũng không nghĩ ra được mình lật vảy ngược của hoàng đế khi nào, mặt lúc đỏ lúc trắng. Ông cúi đầu chạm vào ánh mắt đồng tình mà tiểu công chúa đang nhìn mình, lòng cảm động không thôi, đành miễn cưỡng nở nụ cười cung kính khom người cảm ơn với cô bé, sau đó mới lui đi.
Bởi vì đêm qua Tiểu Kiều phải ở bên cùng Ngụy Thiệu phê duyệt tấu chương đến tận khuya, sau khi về tẩm cung lại ngủ không được ngon, buổi trưa nàng thấy hơi uể oải nên muốn đi ngủ bù, nằm được một lúc lâu mới lười biếng tỉnh lại, Tiểu Kiều không thấy Phì Phì ở cạnh bên thì hỏi thử cung nữ con bé đi hướng nào.
Cung nữ buộc tấm rèm lụa mỏng che ánh mặt trời lên, trong điện bỗng chan hòa ánh nắng.
Một cung nữ cười nói: “Tiểu công chúa cũng vừa mới tỉnh ạ, công chúa không muốn làm Hoàng hậu tỉnh giấc nên im lặng xuống giường, nói muốn đi tìm bệ hạ, Xuân bà bà đã đưa công chúa đi rồi.”
Bây giờ Phì Phì đã được hơn hai tuổi, con bé được phụ thân cưng chiều đến mức chỉ thiếu chưa thượng phòng yết ngõa [4] nữa mà thôi. Hoàng đế bãi triệu nghị sự với các đại thần trong Tuyên Thất, nếu không phải có sự vụ trọng đại, tiểu công chúa đột nhiên ló đầu lên trên án, làm mấy người Công Tôn Dương bị dọa cho nhảy ngược, chuyện này cũng là việc vẫn thường xuyên xảy ra.
[4] Trích trong câu: tam thiên bất đả, thượng phòng yết ngõa, ý là ba ngày không đánh, lật ngói nhà trên. Ngụ ý về cách dạy con, chiều chuộng sẽ sinh hư.
Hoàng đế chẳng xem đó là điều gì ngang ngược, mỗi lúc như thế hắn còn ôm con bé ngồi lên đầu gối mình.
Sau đó, các đại thần cũng chỉ có thể sững sờ nhìn tiểu công chúa đang nằm úp sấp trên mép bàn nhìn mấy cái miệng đóng đóng mở mở đến xuất thần rồi nói tiếp.
Cảnh tượng như vậy có lẽ các đại thần cũng đã dần thấy quen.
Tiểu Kiều chải đầu xong, thấy Phì Phì vẫn chưa về thì trang điểm qua loa, đi ra Quang Hoa điện.
Từ sau khi Ngụy Thiệu đăng cơ vẫn lâm triều liên tục, cần chính không ngừng nghỉ, mỗi ngày đều phê duyệt tấu chương, thường đến đêm khuya mới về tẩm cung để nghỉ ngơi.
Trời vừa sáng đã tiếp tục lên triều, sau khi bãi triều thì ở nguyên Tuyên Thất.
Phương Hi mang theo tâm tình ủ rũ không hiểu rõ nguyên nhân đi ra khỏi Tuyên Thất, trên đường rời cung lại nhìn thấy Kiều Hậu dẫn đám cung nhân đi về hướng bên này, hoa dung vân thường, châu huy ngọc lệ[5] chẳng khác nào phi tử thần tiên, ông đứng lại ven đường chờ nàng tới gần rồi vấn an.
[5] Đại khái là miêu tả người đẹp, như hoa như mây, như châu như ngọc.
Tiểu Kiều cười nói: “Tiến sĩ tới gặp bệ hạ vì lần thi Hội này sao?”
Phương Hi cũng biết chuyện khoa cử bắt đầu từ Kiều Hậu, huống hồ Kiều Hậu nói gì Hoàng đế cũng nghe theo, chuyện này vốn chẳng phải bí mật ở trong triều, trước mặt nàng ông cũng không giấu diếm, tâu lại: “Đúng là vậy. Thần vừa mới dâng ba bài thi xuất sắc nhất cho bệ hạ. Còn ai là Đỉnh nguyên sẽ do bệ hạ quyết định ạ.”
Tiểu Kiều hỏi: “Ba người đầu tiên là người ở phương nào?”
Phương Hi báo lại tên hai người kia: “Trong ba người còn lại, người ít tuổi nhất chắc Hoàng hậu cũng đã từng nghe tên, đó chính là Bột Hải Cao Hằng.”
Nhớ tới phản ứng của Hoàng thượng khi nghe mình bình luận về văn chương của Cao Hằng, ông vẫn thấy hoang mang không kìm được trình bày: “Thứ cho thần cả gan nói với Hoàng Hậu một câu này, bệ hạ mở ra tiền lệ khoa cử tuyển quan, đây là chuyện lớn liên quan đến xã tắc, lão thần được giao cho trọng trách cũng cố hết sức mình, không dám lười biếng một chút nào. Với cái nhìn của lão thần, văn chương của Cao Bột Hải rất tuyệt vời, lòng có càn khôn, vị trí Đỉnh Nguyên là chính xác. Chỉ có điều vừa nãy lúc lão thần bẩm tấu với bệ hạ về Cao Bột Hải, hình như bệ hạ có nghi ngờ gì đó. Nếu bởi vì tên tuổi của hắn từ trước tới nay, để tránh hiềm nghi mà mai một nhân tài thì quả là đáng tiếc, như vậy cũng trái với ước nguyện ban đầu của bệ hạ lúc mở khoa cử để chiêu mộ anh tài.”
Đương nhiên Tiểu Kiều cũng biết chuyện Cao Hằng tham gia khoa cử, lúc đó nàng vừa nghe tin tức còn thấy rất kinh ngạc, càng không ngờ là hắn liên tục vượt qua các kì thi, cuối cùng được đi tới Lạc Dương.
Trong lòng Hoàng đế có những uẩn khúc gì chắc người ta không rõ, nhưng dù sao Tiểu Kiều cũng đoán được mười mươi, vừa nghe đã biết đã xảy ra chuyện gì.
Nhìn vẻ mặt khó hiểu của Tiến sĩ Thái Học viện Phương Hi, nàng mỉm cười nói: “Dù bệ hạ không chọn có lẽ cũng có cân nhắc riêng của người, huống hồ vẫn còn chưa quyết định, tiến sĩ cứ an tâm quay về chờ tin tức.”
Chờ Phương Hi đi rồi, Tiểu Kiều mới đi vào Tuyên Thất.
Xuân Nương và mấy cung nhân đứng bên ngoài Tuyên Thất, thấy nàng tới thì cùng nhau nghênh đón.
“Công chúa còn ở bên trong. Vừa nãy công chúa mới tỉnh lại đã muốn tìm bệ hạ.” Xuân Nương thấp giọng nói.
Tiểu Kiều gật đầu, bước vào trong, nhìn thấy Phì Phì đang ngồi trên đầu gối Ngụy Thiệu, một tay Ngụy Thiệu ôm con gái, một tay cầm bài thi đọc từng câu một cho Phì Phì nghe rồi hỏi: “Phì Phì thấy có chọn bài này làm đầu bảng được không?”
“Nhưng con không biết mà, khó lắm.” Phì Phì ẹo tới ẹo lui trên đùi của phụ thân, mặt mày ủ rũ: “Lão ông công[6] lúc nãy bị phụ hoàng đuổi đi nhìn rất có học vấn mà, nếu phụ hoàng không biết thì gọi lão ông công đó về lại nhé.”
[6] cụ ông
Ngụy Thiệu ngẩng đầu thấy Tiểu Kiều đến đây thì cũng ngừng tay lại.
“Mẫu thân.”
Phì Phì vẫn quen với cách gọi mẫu thân khi bé gọi Tiểu Kiều, thấy nàng đến hai mắt bé sáng lên, như trút được gánh nặng, bé bò xuống khỏi người Ngụy Thiệu chạy nhanh tới chỗ nàng.
“Mẫu thân ơi, phụ hoàng cứ đọc cho con nghe cái gì đó mà con không hiểu được, phụ hoàng muốn con chọn cho người, nhưng mà khó lắm á, mẫu thân nhanh giúp phụ hoàng đi.”
Nói xong bé bỏ lại Hoàng đế, chạy vụt ra ngoài như một làn khói bay.
Tiểu Kiều nhìn theo bóng con biến mất sau cánh cửa, nàng quay đầu liếc nhìn Ngụy Thiệu rồi đi tới.
Ngụy Thiệu làm như không có chuyện gì xảy ra, giả bộ tiện tay đặt một bài thi xuống cuối cùng.
Tiểu Kiều đi đến bên cạnh hắn: “Vừa nãy có tiến sĩ Thái Học viện ở đây thì chàng không thỉnh giáo, để Phì Phì quyết định thứ hạng bừa bãi là sao đây?”
Ngụy Thiệu đưa tay kéo nàng tới, ôm nàng ngồi lên trên đùi mình, giống hệt như cách hắn vừa ôm Phì Phì, cúi đầu ngửi mùi hương bên gáy của người kia, hít một hơi thật sâu mới qua loa đáp lại: “Ta không có kiên nhẫn để nghe mấy lão già kia dạy dỗ. Hay là nàng chọn giúp ta đi.”
Tiểu Kiều liếc mắt nhìn hắn, khẽ bật cười: “Được, thế thiếp cả gan lạm quyền vậy.”
Nàng đưa tay rút bài thi mới bị hắn nhét xuống dưới cùng.