*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.
Albert dường như chẳng hề cố chấp với việc nảy sinh hứng thú kỳ quái với Lộc Minh Trạch, thấy Auston phản ứng như thế, gã hời hợt nói: "Hóa ra vị này không phải lính bình thường, đã vậy, chỉnh lí chút đi, rồi cùng dự tiệc."
Auston liếc Lộc Minh Trạch, rồi gật đầu với hắn: "Em đi thay quần áo, xử lí vết thương trên mặt trước đi."
Đoạn, y nhìn về phía Albert, đôi con ngươi sâu hút: "Cảm tạ điện hạ săn sóc."
Lộc Minh Trạch cùng một tên vệ binh rời đi, hắn ngoái đầu nhìn Auston, đối phương không hề đưa mắt qua, chẳng hiểu cớ gì lại cùng Albert nhìn nhau chòng chọc, như thể đang đọ sức gì đó.
Cung điện của Albert hẳn thuộc lãnh địa riêng, chứ không đại diện cho quốc gia. Tuy Lộc Minh Trạch không hiểu địa vị của một hoàng tử sao Fansa được tính ra sao, song dù trong bối cảnh chính trị nào, hoàng tử đã ra phủ đệ riêng không nên tùy ý tiếp kiến khách "ngoài hành tinh" mới đúng. Vị tiểu hoàng tử Albert này...cũng chẳng phải kẻ tốt lành gì cho cam.
Cooper chờ Lộc Minh Trạch tắm rửa và xử lí vết thương trên mặt xong, lạnh lùng mời hắn mặc một chiếc áo sơ mi, Lộc Minh Trạch nhìn trái nhìn phải, thế nào cũng thấy khêu gợi, hắn vớ lấy một chiếc áo phông trắng trơn bên cạnh, tròng ngay vào người, cười giả lả: "Khỏi khách sáo, tôi mặc bộ này là được, bộ kia của anh nom đắt quá, làm hỏng không đền nổi."
Cooper nhìn Lộc Minh Trạch bằng ánh mắt "Cái ngữ không có giáo dưỡng chẳng đáng nhìn", rồi quay đầu đi. Lộc Minh Trạch quan sát hắn ta từ trên xuống dưới, tầm mắt không tự chủ rơi vào "đuôi" của Cooper, hắn nhớ tới cái đuôi vừa dài vừa to của Albert, rồi nhìn Cooper chỉ mang một cái hộp nhỏ cho nó "dung thân", không khỏi thổn thức.
"Ngươi nhìn cái gì!"
Tiếng quát chói tai của Cooper kéo Lộc Minh Trạch về thực tại, hắn vội dời mắt, vuốt vuốt mũi: "Có bụi bay vào mắt tôi."
Cooper dữ tợn trừng Lộc Minh Trạch. Người bị trừng lại không hề tự giác, chỉ không hiểu tại sao đối phương nổi cáu, người phải cáu rõ ràng là hắn mới đúng, tên khốn này còn quất roi vào mặt hắn ở phòng thẩm vấn, suýt thì bay mấy cái răng.
Lộc Minh Trạch càng nghĩ càng phiền muộn, con ngươi đảo một vòng, nảy ra ý hay. Hắn bày gương mặt tươi cười ra với Cooper: "Anh Cooper này, có một chuyện tôi không hiểu lắm, muốn hỏi thăm anh."
Cooper lơ đẹp hắn, hiển nhiên là ghét cay ghét đắng Lộc Minh Trạch, chỉ đi tới cửa, nói với tên vệ binh dẫn đường cho Lộc Minh Trạch: "Bảo đảm hắn an toàn đến chỗ điện hạ."
Lộc Minh Trạch làm bộ lơ đãng tiến tới, rồi bất thình lình vồ ếch, gắng sức chộp lấy cái hộp che đuôi của Cooper. Lúc hắn ngã, tiện tay kéo theo cả hộp xuống.
Hiện trường lập tức im phăng phắc.
Lộc Minh Trạch lồm cồm bò dậy, giơ tay, hì hì xin lỗi: "Ngại quá, ngại quá, đứng không vững."
Sắc mặt Cooper âm trầm đến đáng sợ, cái đuôi đằng sau hắn ta dựng đứng lên, phe phẩy như một con mèo, giương cao quá đầu. Lộc Minh Trạch quét mắt qua nhìn đuôi hắn ta, lại bị ánh mắt dữ tợn của Cooper chỉa vào tay phải, như thể lúc này Lộc Minh Trạch mới nhận ra, vô thức xòe tay ra, cái hộp khả nghi trong tay rơi "lạch cạch" trên mặt đất. Hắn "A" một tiếng rồi giơ cao tay, vung vẩy loạn xạ với Cooper: "Xin lỗi, thành thật xin lỗi, thật sự không phải tôi cố ý."
Tất nhiên là hắn cố ý, chỉ từ một câu về đuôi của Albert, rất dễ để biết, đuôi có ý nghĩa đặc biệt với họ. Nhưng so với Albert bảo sờ đuôi liền thành người của gã, thái độ của Cooper nom bí mật hơn, ngay cả xem cũng không cho xem, lẽ nào lại như vậy!
Hết thảy ý đồ xấu của Lộc Minh Trạch đều viết lên mặt, nhất là khi hắn nói xin lỗi xong còn nhìn chòng chọc đuôi người ta. Thấy hình dáng nó giống hệt Albert... ngoại trừ hơi nhỏ nhắn, hắn lại lắm mồm mất kiểm soát: "Rất đẹp mà, lẽ nào vì nhỏ mà anh muốn nhốt nó vào trong hộp ư? Tàn nhẫn quá đi."
Cooper đột nhiên xoay người, "cheng" một tiếng rút kiếm bên hông tên vệ binh, Lộc Minh Trạch thấy sự tình không ổn liền vắt chân lên cổ mà chạy, vừa chạy vừa hô: "Ngài Cooper ơi, tôi thật sự không cố ý mà."
Cũng may Lộc Minh Trạch nhớ đường lúc đến, chuẩn xác vọt vào phòng. Auston cùng Albert đang định ra cửa, Lộc Minh Trạch nhào vào Auston, sau đó chạy vòng ra sau y, hoảng sợ chỉ ra ngoài cửa nói Cooper muốn chém chết hắn.
Auston vô thức che cho Lộc Minh Trạch, rồi mới cảm thấy mình làm chuyện thừa thãi, y còn chưa mở miệng, Cooper đã xông vào ngay, trong tay quả nhiên cầm một thanh kiếm, Albert thấy thế nhíu mày lại: "Cút ra ngoài!"
Cooper lập tức quỳ một chân xuống, cúi đầu tạ tội với Albert: "Vâng, điện hạ."
Phận thuộc hạ thất lễ trước mặt khách vốn là sai, cho dù vị khách này...mới là kẻ vô lễ với hắn ta. Tầng lớp quý tộc rất nghiêm khắc về tôn ti trật tự, Lộc Minh Trạch trước là tù nhân, nay lại là khách quý của Albert, Cooper thất lễ với khách, thật ra là làm mất mặt Albert.
Albert không hỏi nguyên nhân, lướt qua Cooper dẫn Auston cùng Lộc Minh Trạch đi, còn bày tư thế mời, Lộc Minh Trạch sờ sờ mũi, trộm nhìn Auston, nụ cười của người kia không chút thay đổi, như thể không thấy Cooper quỳ trên mặt đất.
"Đi thôi, không phải đói bụng sao?"
Ánh trăng rọi hành lang trong đêm tối, Auston và Albert đi đằng trước trò chuyện, một mình Lộc Minh Trạch rơi lại sau sờ cằm, chốc chốc lại ngoái đầu nhìn, vẻ trầm tư, luôn cảm thấy có chỗ nào đó không đúng.
Albert rất thành tâm với lần hợp tác này, tiệc tối dù chuẩn bị tạm thời, nhưng vô cùng phong phú, món ăn vừa tinh xảo vừa hiếm lạ, chỉ tiếc lúc ăn gã không nói lời nào, như lúc đầu gặp Auston. Bữa tiệc ba người có chút vắng vẻ, Lộc Minh Trạch ngồi cạnh Auston, Auston thì thỉnh thoảng cụng ly cùng Albert, dù buồn tẻ, song bầu không khí cũng xem như hòa hợp.
Lộc Minh Trạch đã lấp đầy lạ dày của mình, nhân lúc cuộc trò chuyện giữa bọn họ tạm kết thúc, lại gần Auston thì thầm hỏi: "Anh nói xem, tại sao Cooper lại kích động như vậy?"
Auston không lên tiếng, cắt một miếng bít tết, đưa tới miệng Lộc Minh Trạch, người kia không hiểu tại sao y đột nhiên phiền hà như vậy, bĩu môi đẩy ra, sau đó tự cắt một miếng bỏ vào miệng.
"Nói mau nào."
Auston liếc hắn một cái, hạ ly rượu vang xuống, vừa vặn che giữa hai người và Albert vị: "Tập tục của họ là thế đấy... Giải thích rất phiền phức, chốc nữa rồi nói."
Lộc Minh Trạch nghe Auston nói mà thấy mơ hồ, lại thêm thái độ lảng tránh của đối phương khiến hắn ngày càng nghi ngờ, giọng nói không khỏi lớn hơn: "Vậy rốt cuộc đuôi của bọn họ có tác dụng gì?"
Auston chưa kịp ngăn cản, Albert đã nghe được, đáp lời Lộc Minh Trạch: "Dường như ngươi rất có hứng thú với đuôi của bọn ta nhỉ? Nhưng, tốt nhất nên có chừng có mực thôi."
Lộc Minh Trạch vô thức ngẩng đầu, Albert đang nhìn hắn, tay khẽ lắc lư ly vang đỏ: "Đối với cư dân sao Fansa, đuôi cũng giống áo ngực của giống cái, đều không thể đem ra bàn tán công khai hay đùa cợt."
Lộc Minh Trạch chỉ vào đuôi Albert, kinh ngạc hỏi: "Nhưng anh..." thế chẳng khác gì đội áo ngực lên đầu cả ngày rêu rao khắp nơi à?
Albert hiển nhiên hiểu ý Lộc Minh Trạch, gã híp mắt, nom hơi khó chịu: "Đây chỉ là tập tục trong một số quan niệm truyền thống thôi, ta xem thường thứ này. Nhưng hầu hết mọi người khá bảo thủ, đổi thành người khác cũng sẽ muốn giết ngươi."
Lộc Minh Trạch kinh hãi gượng cười hai tiếng, bụng lại nghĩ, nói nghe đường hoàng là thế, nhưng thực chất không phải kẻ cuồng khoe thân sao?
Thấy hai người có thể sẽ làm bầu không khí xấu đi nếu cứ tiếp tục lằng nhằng chuyện "đuôi", Auston bèn đổi đề tài: "Albert điện hạ, có một việc tôi phải nhắc ngài, e rằng đã có người của quý quốc sớm cấu kết với quan chức cấp cao của nước tôi, cũng như hình thức hợp tác hôm nay, không chỉ hai người chúng ta."
Albert khựng lại, rồi nghi hoặc mà hỏi: "Tại sao? Các hạ có bằng chứng đáng tin cậy trong tay không?"
Auston mỉm cười nói: "Tôi đã từng có hơn hai ngàn chiến binh tinh nhuệ, trong một lần thực hiện nhiệm vụ nọ hoàn toàn mất tin tức. Tình huống của tôi lúc đó cũng vô cùng nguy hiểm, suýt gặp nạn. Sau đó, khi trở về chủ tinh, mới phát hiện hai ngàn chiến binh không một ai sống sót, tôi lấy danh nghĩa hi sinh oanh liệt để hậu thưởng cho người nhà họ."
Albert nheo mắt lại: "Những chiến binh đó xảy ra chuyện gì?"
Auston lấy khăn lau khóe môi: "Gần đây, tôi nhận được tin tức về họ ở sao Fansa, và xác nhận, những chiến binh này đã bị đóng băng tạm thời, bị ép vào trạng thái ngủ đông. Tôi nghĩ, công nghệ ngủ đông tiên tiến đến độ này, ngoại trừ sao Fansa, rất ít tinh cầu có thể làm được."
Albert dường như không có gì với vấn đề này cả, gã nhíu mày hỏi: "Tìm ra vị trí chính xác của bọn họ chưa?"
Auston gật đầu: "Đây cũng là một điều kiện khác mà tôi muốn đưa ra, họ rõ ràng là vật hi sinh cho cuộc chiến chính trị này, nhưng không biết xuất phát từ mục đích gì, đối phương không hoàn toàn loại bỏ họ, vì lý do an toàn, tôi không thể dùng phi thuyền của chính phủ liên bang đưa họ về nước."
Albert trầm ngâm chốc lát, rất đáng tin đáp lời: "Vậy thì dễ, nếu ta đáp ứng kết thành đồng minh với các hạ, tất nhiên sẽ hết sức giúp đỡ. Ta sẽ sắp xếp vài tàu buôn tư nhân, phục hồi cho họ rồi đưa về nước các hạ."
Auston mỉm cười nâng ly với Albert: "Đã vậy, cảm tạ Albert điện hạ trước."
Lộc Minh Trạch ở bên cạnh nghe hai người họ thương lượng cách cấu kết tạo phản, cách "thông đồng với địch phản quốc" mà thấy ê răng, suy cho cùng trong nhận thức của hắn, cấu kết với nước thù địch dù xuất phát từ nguyên nhân gì cũng không hay.
Nhưng than ôi... Ai bảo thông đồng với địch phản quốc chính là Auston đây, lẽ nào còn muốn đứng ra báo cáo ư? Chính phủ liên bang cũng không phải đất nước của họ Lộc này, hắn xiên một miếng thịt, nhét vào mồm, vừa nhai vừa thôi miên mình chẳng nghe thấy gì cả.
Sau tiệc rượu, Albert rất chu đáo sắp xếp phòng nghỉ cho hai người họ, vệ binh dẫn đường đưa họ đến nơi rồi rời đi ngay, Lộc Minh Trạch đứng trước phòng nom hơi thất thần.
"Đang nghĩ gì đấy?"
Lộc Minh Trạch ngẫm nghĩ một chút, nói rằng: "Tôi đang nghĩ liệu Cooper có bị phạt nặng lắm không?"
Auston liếc nhìn hắn, đôi mắt xám lung linh: "Đây không phải là điều em muốn sao? Cố ý hãm hại người ta, còn lo họ có bị phạt hay không?"
Lộc Minh Trạch liếc mắt khinh thường, ngả người tựa lên hành lang, ánh trăng lạnh lẽo sà xuống mặt hắn, dịu dàng đến lạ. Hắn thở dài: "Ông đây... thực ra chỉ muốn trêu đùa hắn một chút thôi, ông anh đó xuống tay ác lắm, suýt đánh bay hàm răng của tôi ở phòng thẩm vấn, có thù không báo không phải quân tử... Nói anh cũng không hiểu."
Auston tiến lên nắm cằm Lộc Minh Trạch quay sang một bên: "Để tôi xem nào, còn đau không?"
Lộc Minh Trạch lập tức nghiêng đầu cắn đầu ngón tay y: "Đừng nhúc nhích! Hết đau từ lâu rồi. Ôi, anh nói xem, thật là kỳ quái, Albert làm sao thế, không hỏi nguyên nhân gì đã phạt hắn?"
Auston đành thu tay về, dựa vào lan can, đứng song song với Lộc Minh Trạch: "Đây là thói quen của quý tộc. Dù sao Fansa có vài phong tục đặc biệt, nhưng một số thói quen giữa quý tộc vẫn tương tự nhau. Albert cảm thấy tùy tùng có hành động như thế đối với khách là làm mất mặt mình, hắn phạt Cooper không phải vì em, mà vì Cooper trái với "nguyên tắc bình tĩnh"."
Lộc Minh Trạch chớp chớp mắt: "Nguyên tắc bình tĩnh?"
Auston mỉm cười gật gật đầu: "Nguyên tắc bình tĩnh tức là trong quá trình phục vụ, người hầu nhất định phải lấy lợi ích của chủ nhân làm đầu, không thể để cho chủ nhân có bất kỳ tổn hại nào về danh dự hoặc nhân phẩm. Mặc kệ họ bị ai chọc giận, đều phải nhanh chóng hạ hỏa."
Lộc Minh Trạch líu lưỡi: "Chẳng có tí nhân tính nào hết."
Auston cười cười, hời hợt nói: "Quý tộc luôn như vậy, huống chi Albert còn là hoàng tử."
Lộc Minh Trạch không khỏi hổ thẹn, Auston xoa bóp tay hắn như an ủi: "Yên tâm đi, Albert chắc chắn biết chân tướng, hai người kẻ trước người sau xông tới, một người lớn tiếng ồn ào, một người cầm kiếm, để lộ cả đuôi, vừa nhìn đã biết xảy ra chuyện gì. Chỉ có điều xử lý người hầu là việc nhà, hắn không tiện nói trước mặt chúng ta, hơn nữa do thói quen quý tộc, sẽ không vì chút chuyện nhỏ mà truy vấn ngọn nguồn, qua loa ém xuống mới là bình thường."
Lộc Minh Trạch chép miệng, nửa ngày mới tìm câu chữ phù hợp: "Thật không ngờ, hắn thông minh đến vậy à?"
Auston cười mỉa: "Phải nói là xảo quyệt."
Auston nói, đoạn chần chờ, Lộc Minh Trạch phát hiện y bất thường, liền hỏi: "Anh có gì muốn nói à?"
"Có phải em cảm thấy...tôi là người xấu không?"
Lộc Minh Trạch buồn cười nhìn y: "Chẳng lẽ anh là người tốt?"
Auston bỗng vươn tay, búng một cái thật lực lên trán Lộc Minh Trạch.
"Này!!"
Auston đút tay vào túi quần, nghiêng đầu nhìn hắn: "Ý tôi là chuyện vì quyền lợi mà liên minh với quân địch."
Lộc Minh Trạch xoa trán, trợn trắng mắt: "Đúng thế, nếu ở quê hương của bọn tôi, sẽ là Tần Cối(1) thứ hai đó! Và còn vô số boss phản diện mưu ma chước quỷ trong tiểu thuyết, không có lấy một cơ hội thanh minh."
Auston không hiểu câu từ của hắn, lại thở dài, y trầm mặc, thậm chí còn nom...điềm đạm đáng yêu.
Lộc Minh Trạch liếm liếm đôi môi, vươn tay ôm lấy eo Auston. Hắn vốn muốn ôm vai y, không biết sao đối phương cao quá chừng, ôm không tới.
"Nhưng mà, đối với tôi, anh quan trọng hơn cái chính phủ liên bang kia nhiều lắm, tôi không có tình cảm với nó, quan hệ của hai chúng ta lại tốt hơn, tôi chắn chắn phải đứng về phía anh rồi."
"..."
Lộc Minh Trạch rất hiếm khi thấy Auston xuống tinh thần như vậy, nhưng ngẫm lại những việc y làm năm qua, đóng vai nhân vật nhuốm màu xám đang ngả đen trong chính trị, nói ra còn bị chửi là phản tặc, chịu sự lên án đạo đức của dư luận, thậm chí dùng ngòi bút làm vũ khí... Quả thực chẳng ra người ngợm gì nữa(2). Liệu mỗi ngày trước khi đi ngủ y có lo lắng, hôm sau tỉnh giấc cả thế giới đã từ fan hóa thành anti không? Lộc Minh Trạch cảm thấy nếu mình ở vị trí của Auston, nhất định sẽ bỏ gánh không làm.
(2)"里外不是人": lấy từ câu nói "猪八戒照镜子，里外不是人" (tạm dịch: Trư Bát Giới soi gương, trong ngoài chẳng giống người), ý nói Trư Bát Giới đã là heo thì không bao giờ giống người được, thường để ám chỉ những người làm việc trái đạo đức hoặc trong ngoài không giống nhau.
Hắn ra đằng trước Auston, nâng mặt y lên: "À thì, ngay cả sau này, khi tất cả mọi người chán ghét anh, ông, ông đây cũng sẽ không..."
Auston thừa cơ kéo Lộc Minh Trạch lại, hai tay vòng lấy eo hắn, tựa lưng vào lan can nhìn hắn chòng chọc: "Những lời em nói đều là thật chứ?"
Lộc Minh Trạch bị y nhìn mãi mà khó chịu: "Dĩ nhiên! Tôi và gì chính phủ liên bang của các anh có thân quen gì nhau, hồi tôi còn ở sao Snow, nó cũng chẳng tốt lành gì với chúng tôi, mắc mớ gì giúp nó."
Auston không kiềm được mà bật cười, đôi mắt xám phản chiếu ánh trăng, trở nên rất đỗi ôn nhu, y ôm chặt Lộc Minh Trạch, dùng cằm chà xát sợi tóc mềm mại của hắn, thở dài nói: "A Trạch, tôi chưa bao giờ nghĩ mình làm thế có gì sai... Trong mắt tôi, ai là người lãnh đạo, cũng chẳng có ảnh hưởng gì đến dân thường, thậm chí là thay đổi ứng cử viên tổng thống. Nhưng thể chế của một quốc gia ra sao, lại thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Quý tộc sở hữu nhiều quyền lợi đến mức quá đáng, khiến rất nhiều kẻ ngày càng càn quấy. Đây không phải là vấn đề của một quốc gia..."
"Phì, anh muốn nói với tôi anh là chính nghĩa?"
Auston thật lâu không lên tiếng, sau đó lắc đầu: "Tôi không biết."
Lộc Minh Trạch cho y một cái ôm thật chặt: "Tôi hiểu."
"Em hiểu?"
Lộc Minh Trạch nhìn y, có chút đắc ý: "Quê hương của bọn tôi...từ xưa đã xảy ra chuyện này rồi. Từng có một người có chức quyền tên là Cố Viêm Vũ(3) nói rằng, thay họ đổi hiệu, ấy là vong quốc(4). Nhân nghĩa dư dả đến nỗi mời thú ăn thịt người, người ăn người, ấy là thiên hạ diệt vong(5). Nói cũng tương tự như ý của anh vậy, triều đại đất nước thay đổi, là vua tôi cùng "kẻ ăn thịt" trong lời ông ấy đang mưu đồ, thế nhưng muốn đảm bảo thiên hạ thái bình, ổn định và hoà bình lâu dài, thì phải gắn bó chặt chẽ với bình dân bách tính. Bây giờ chính phủ liên bang đang trong thời điểm tế nhị ấy, quý tộc sống xa xỉ vô độ, quyền lợi tập trung hết mức, nhưng dân thường... Thí dụ như người dân sao Snow, còn trong tình trạng ăn bữa hôm lo bữa mai, xã hội như vậy, không thể ổn định và hoà bình lâu dài được."
Auston mắt sáng long lanh nhìn Lộc Minh Trạch, mong hắn nói tiếp, người kia liếm môi: "Tôi nghĩ, thay người làm tổng thống, chính là "thay họ đổi hiệu", thì không thể từ giải quyết vấn đề đến tận gốc, nó cần phải..."
"Xuỵt."
Auston đặt ngón tay lên môi Lộc Minh Trạch, sau đó ôm lấy hắn thật chặt, cơ thể y run lên vì hưng phấn và kích động. Lộc Minh Trạch dùng sức vò phần lưng áo của y: "Cho dù thất bại cũng không sao, tôi biết nó rất khó."
"Không, tôi sẽ thành công. A Trạch... Trước lúc đó, xin em hãy luôn ở bên tôi."
Lộc Minh Trạch ngả đầu cọ lên bả vai y: "Sau đó thì sao?"
Auston cười ghé hôn tai hắn: "Sau đó, tôi sẽ ở bên em."
——————————
Chú thích:
(1)Tần Cối (17/1/1090 - 18/11/1155): tự là Hội Chi, là tể tướng dưới thời Nam Tống trong lịch sử Trung Quốc, lãnh đạo của phái chủ hòa trong chiến tranh Tống - Kim. Ông thường bị hậu thế đánh giá là gian thần, Hán gian.
(3)Cố Viêm Vũ/Cố Viêm Võ (1613-1682): nguyên tên Giáng, tự Ninh Nhân, hiệu Đinh Lâm, người Côn Sơn, tỉnh Giang Tô. Ông là một học giả và là một nhà tư tưởng nổi tiếng cuối Minh đầu Thanh. Ông sáng tác những lời thơ vững chắc, khí cốt kiên cường, tuy nhiên hậu thế lại biết đến ông nhiều hơn về học thuật.Ông nổi tiếng là người quân tử coi trọng thanh danh, không chịu cúi mình trước kẻ đê hèn, quyết giữ chí khí chứ không đầu hàng kẻ xấu. Sau khi nhà Thanh lật đổ nhà Minh, do không thống nhất về đường lối tư tưởng, tư tưởng gia, học thuật gia Cố Viêm Vũ trước sau không chịu theo lệnh triệu ra làm quan dưới triều Thanh.
(4)"易姓改号，谓之亡国" (Dịch tính cải hào, vị chi vong quốc): Hình như là một câu trích trong Nhật tri lục của Cố Viêm Vũ. Vong ở đây là từ hán việt: vừa có nghĩa là mất, vừa có nghĩa là diệt vong.
(5)"仁义充塞而至于率兽食人" (nhân nghĩa sung tắc nhi chí vu suất thú thực nhân): trích trong sách Mạnh Tử, thiên Lương Huệ Vương thượng, chỉ những kẻ thống trị ngang ngược bốc lột dân chúng. Còn vế sau "人将相食，谓之亡天下" mình không biết có phải Lộc tự thêm không, mình không dám đảm bảo nghĩa ở vế ấy vì dùng qt, ai hiểu thì giúp mình nhé (toàn tài liệu tiếng trung nên mình cũng không tìm hiểu kĩ).
——————————
Editor: Học lịch sử cùng thầy Lộc. Khóc 7749 lần vì không ai dịch những câu nói của mấy nhà tư tưởng, quân sư này.